İyelik sıfatlarını ve zamirlerini öğrenmeden önce kişi zamirlerine bakalım:
Tekil kişi zamirleri: io (ben), tu (sen), lui (o, erkek), lei (o, kadın), Lei (siz, resmî hitap) ve çoğul kişi zamirleri noi (biz), voi (siz), loro (onlar)
Gramerde cansız nesneler ve hayvanlar için esso (tekil erkek o), essa (tekil dişi o), essi (çoğul erkek onlar) ve esse (çoğul dişi onlar) zamirleri olsa bile modern İtalyanca’da hiç kullanılmadığı için yer vermeyeceğim. Nadiren resmi belgelerde falan görebilirsiniz!
Aitlik bildiren mio, tuo, suo nostro, vostro, loro iyelik sıfatları ve zamirlerinden önce çoğunlukla articolo kullanıldığı için kolaylık olsun diye tabloda bu şekilde veriyorum. İyelik sıfatlarından sonra gelen ismin cinsiyeti ve niceliği önemli, kişinin değil!
Örneklerde kullanacağım sözcükler: l’ufficio, la casa, il problema, il lavoro, l’amica, la macchina
il mio ufficio (benim ofisim), la tua casa (senin evin), i suoi problemi (onun sorunları), il Suo lavoro (sizin işiniz, resmî hitap), le vostre amiche (sizin arkadaşlarınız), la loro macchina (onların arabası)
Aynı sözcüklerle farklı ifadeler deneyelim:
il suo ufficio (onun ofisi), la nostra casa (bizim evimiz), i miei problemi (benim sorunlarım), il tuo lavoro (senin işin), le loro amiche (onların arkadaşları), la Sua macchina (sizin arabanız, resmî hitap)
İsim kullanmadan yalnızca il mio, la tua, i suoi, il Suo, le vostre, la loro ise sırasıyla benimki seninki, onunkiler, sizinki (resmî hitap), sizinkiler ve onlarınki anlamında zamir olarak kullanılır.
Dikkat etmemiz gereken birkaç kurala bakalım:
Loro (onların) iyelik sıfatı ve zamiri, diğerleri gibi cinsiyete ve niceliğe göre değişmez, hep loro kalır
il loro ufficio, la loro casa, i loro amici, le loro amiche
Tekil aile bireyleri için articolo kullanılmaz
mio fratello, tua zia, sua sorella, Sua figlia, nostra madre, vostro padre ama la loro cugina
Ama aile bireylerinden çoğul olarak bahsederken articolo kullanılır
le mie cugine, i tuoi fratelli, i suoi genitori, le Sue zie, i nostri nonni, i vostri figli, le loro sorelle
Loro ile aile bireyleri için her zaman (tekil/çoğul) articolo kullanılır
il loro figlio, la loro sorella, il loro nipote, i loro genitori, le loro nonne
Biraz karışık gelebilir, yine pratikle yerleşecek.
Örneğin, giorno (gün) sözcüğünü kullanarak evdeki günlerimiz diyelim. Bu sözcük o harfi ile bittiği için erkek olduğunu anlayıp il giorno olduğunu düşünmeliyiz, o zaman çoğulu da i giorni olur. Bizim anlamındaki nostro sözcüğünü de çoğullaştırmalıyız. Bu sözcük, erkek çoğul isimler için nostri olarak kullanılır, yani i nostri giorni (günlerimiz) olur.
Evdeki günlerimiz diyeceksek i nostri giorni a casa demeliyiz.
Karantinadaki iki ayımız demeye çalışalım şimdi de. Ay sözcüğü il mese, dolayısıyla çoğulu i mesi ve aylarımız anlamında i nostri mesi demeliyiz. Ama iki ayımız diyeceğiz, o zaman i nostri due mesi in quarantena olacak.
Dünkü yazımın başlığına bakalım, Le mie dolci superstizioni (benim tatlı batıl inançlarım). Bu zorca bir örnek.
Sözcüğümüz tekil olarak superstizione, e harfi ile biten sözcüklerin erkek mi yoksa dişi mi olduğunu ezberlememiz gerekiyordu. Yani o veya a ile biten sözcükler (istisnalar hariç) gibi hemen anlayamıyorduk.
Ancak -zione ve -sione ile biten sözcüklerin dişi olduğunu bildiğimiz için hemen superstizione sözcüğünün dişi bir sözcük olduğunu düşünmeliyiz, bu nedenle la superstizione olacak.
Benim batıl inancım demek istersek la mia superstizione, benim tatlı batıl inancım diyeceksek ise la mia dolce superstizione diyeceğiz. Bu ifadelerin çoğulu le mie superstizioni ve sıfatı da çoğullaştırarak le mie dolci superstizioni olacak.
Tatlı anlamına gelen dolce sıfatı, isimden önce gelen az sayıda sıfattan biri, o nedenle superstizione sözcüğünden önce kullandık.
Şimdiye kadar öğrendiklerimizi tekrar etmiş olduk birkaç örnekle. Artık cümle kurmaya hazırız i miei dolci studenti!
Not: Burada aslında sözcüğümüz lo studente (erkek bir sözcük ve baş harfleri st, yani s ve bir sessiz harf), bu nedenle çoğulu gli studenti ama araya benim anlamında çoğul miei iyelik sıfatı girdiği için articolo normalleşti ve gli yerine i oldu
Darısı bizim normalleşmemize!
