Soru sözcükleri!
Tabii ki hep cevabı sì veya no olan soru cümleleri kurmayacağız. Soru sözcüklerine bir bakalım ve biraz daha soru soralım:
Che? Che cosa? ve hatta yalnızca Cosa? (ne), Chi? (kim), Dove? (nerede, nereye), Come? (nasıl), Quando? (ne zaman), Perché? (neden), Quanto? (ne kadar) Quanti/Quante? (kaç tane), Quale/Quali? (hangi, hangisi, hangileri)
Kimin? sorusu için ise ayrı bir sözcük yok, bu soruyu öğrendiğimiz preposizione’lerden di ile soracağız: Di chi? (kimin)
Aynı şekilde başka soru ifadeleri de oluşturabiliriz:
Per chi? (kim için), Con chi? (kiminle), Da chi? (kimden, kime), Di dove? (nereli), Da dove (nereden), Da quando? (ne zamandır), Da quanto tempo? (kaç zamandır)
Ve benim “Bu dilde de yok” diye kaçıncı kez hayıflandığım Kaçıncı? sorusu maalesef yok.
Gerçi ben bazen darda kalınca Quantesimo? diye soruyorum ve cevap alıyorum!
Che ve quanto soru sözükleri, bir sıfattan önce kullanıldığında ne ve ne kadar anlamı veren bir ünlem cümlesi kurmamıza yardımcı olur: Che bello! (Ne güzel), Quanto bello! (Ne kadar güzel), Che bei fiori! (Ne güzel çiçekler)
Bu ifade bir cümlenin içinde de geçebilir:
Hai visto che bei fiori mi ha portato?
(Bana ne güzel çiçekler getirmiş gördün mü?)
Che ayrıca bir isimden önce de kullanılabiliyor ünlem cümlesi kurarken (Che bellezza! (Ne güzellik), Che fortuna! (Ne şans), Che sfortuna! (Ne şanssızlık), Che peccato! (Ne yazık), Che schifo! Ne iğrenç)
Come mai ifadesi ise perché gibi sebep sormak için kullanılıyor, ancak biraz şaşkınlık içeren daha meraklı sorularda tercih etmeliyiz, İngilizce’deki How
come? sorusu gibi.
Bir de bu, bunlar anlamına gelen questo, questa, questi, queste ve o, onlar anlamına gelen quel, quell’, quello, quella, quei, quegli, quelle işaret sıfatlarını ve
zamirlerini kullanacağım alışalım diye.
Bello sıfatı isimden sonra geldiğinde bello, bella, belli, belle olmak üzere dört şekilde kullanılmasına rağmen, isimden önce geldiğinde quello işaret sıfatı gibi bel, bell’, bello, bella, bei, begli, belle olur (bel fiore, bell’amica, bello studente, bella ragazza, bei bambini, begli amici, belle donne)
Dai (haydi) ben soruyorum, siz cevaplayın:
- Chi sono Antonio e Giulia? (Antonio ve Giulia kim)
- Dov’è la macchina della signorina? (Hanımefendinin arabası nerede)
- Quando è aperto il negozio? (Dükkân ne zaman açık)
- Quanti libri ci sono sullo scaffale? (Rafta kaç kitap var)
- Di chi è questa macchina? (Bu araba kimin)
- Per chi sono questi fiori? (Bu çiçekler kimin için)
- Perchè é chiusa la libreria? (Kitapçı neden kapalı)
- Chi è quella bella ragazza? (O güzel kız kim)
- Com’è il tempo oggi? (Bugün hava nasıl)
- Che giorno è oggi? (Bugün günlerden ne)
- Chi sono quei bei bambini? (O güzel çocuklar kim)
- Signore, quale casa è la vostra? Questa? Hanımefendi, hangi ev sizinki, bu mu)
- Dove c’è una banca qui vicino? (Burada yakında nerede bir banka var)
- A che ora è la partita Francia-Belgio? (Fransa- Belçika maçı saat kaçta)
- Su che canale è Rai Sport? (Rai Sport hangi kanalda)
- Come mai hai cominciato ad imparare l’italiano? (İtalyanca öğrenmeye nasıl başladın)
- Quante bottiglie d’acqua ci sono nel frigorifero (frigo)? (Buzdolabında kaç şişe su var)
Dov’è ve Com’è ile başlayan sorulardaki contrazione (iki sesli harf yan yana geldiğinde bir harf atılarak yapılan kısaltma) dikkatinizi çekmiş olabilir (Dove è ve Come è)
Aynı şekilde Che cosa è, Cosa è, Quanto è ve Quale è sorularını da Che cos’è, Cos’è, Quant’è ve Qual’è şeklinde görebilirsiniz, duyabilirsiniz.
Son soru cümlesindeki d’acqua da bir kısaltma örneği (di acqua).
Bazen de Marco ed Anna veya Ad Istanbul örneklerinde veya yukarıdaki ad imparare ifadesini içeren soru cümlesinde olduğu gibi, e bağlacı veya a edadından sonra sesli harfle başlayan bir sözcük geldiğinde d harfi eklenerek telaffuz kolaylığı sağlanıyor.
