Nasılsınız, her şey yolunda mı?
Stare fiiline aşina olduğunuzu düşünüyorum. Come stai? (nasılsın) sorusu ve Sto bene (iyiyim) cevabını mutlaka duymuşsunuzdur. Genelde iyi olduğumuzu söylüyoruz ama çok iyiysek Sto molto bene, iyice isek Sto benino, az iyiysek Poco bene, şöyle böyleysek Così così, fena değilsek Non c’è male ve kötüysek Sto male diyebiliriz.
Speriamo (umalım, inşallah) bu son cevabı hiç vermek zorunda kalmayız.
Ama tabii karantina günlerinde bu durumların hepsini yaşadık ve durumlar arasındaki ani geçişleri hayretle izledik kendimizde, çevremizde ve telefonun ucundaki yakınlarımızda. Ben şahsen così così dururken benissimo oluverdim, ya da bene görünürken malissimo oldum aniden ama size pek belli etmedim. Tam benino olduk derken yeni sayılar içimizi karartmaya başladı yeniden.
Ama bu milletin salgın kontrol altında, normalleşmeye başlıyoruz dendiği an kontrolden çıkıp anormalleşmeye başlayacağı belli değil miydi? Aralarda mesafe çubuklarıyla halay çekmek ne ya?
Non c’è male diyebilirsek şükür bu yaz!
Stare fiili aynı zamanda o anda yapmakta olduğumuz bir şeyi ifade etmemize yardımcı olur. Presente Indicativo hem geniş zaman, hem de şimdiki zaman için kullanılabilir ama bazen daha belirgin bir şekilde anlatmamız gerekebiliyor.
İşte stare fiili o anda imdadımıza yetişiyor. Stare fiilini geniş zamanda çekip yanına fiilimizi –ando (mastar hali –are ile biten fiiller) veya –endo (mastar hali –ere ve –ire ile biten fiiller) eki ile gerundio olarak eklersek şimdiki zamanda cümle kurmuş oluyoruz.
Stanno Tutti Bene filminde trendeki yol arkadaşlarına gururla ve ısrarla ailesinin fotoğraflarını gösteren Matteo, onları baydığını anlayınca Sto disturbando? (rahatsız ediyor muyum) diye soruyor ama aslında oradaki
belli belirsiz vurgu ile aynı zamanda Sto disturbando (rahatsız ediyorum) diyordu.
Sto aspettando l’autobus (otobüs bekliyorum)
Stiamo mangiando spaghetti (spagetti yiyoruz)
Che cosa stai ascoltando? (ne dinliyorsun)
Stanno guidando da dieci ore (on saattir araba kullanıyorlar)
Chi sta leggendo questo libro? (bu kitabı kim okuyor)
-ando, -endo ekini alırken kuralsız davranan fiillerin sayısı yok denecek kadar az.
Bizim sıklıkla kullanacağımız fiilerden kuralsız olanlar fare, dire, tradurre ve bere.
Bu fiillerin gerundio halleri facendo, dicendo, traducendo ve bevendo. Bere (içmek) fiili yine bevere davranışı sergiliyor!
Ora sto passando ad un altro uso del verbo stare (şimdi stare fiilinin başka bir kullanımına geçiyorum)
Stare fiili, yapmak üzere olduğumuz bir şeyi dile getirmemize de yardımcı olur. Stare fiilini çektikten sonra per ve ikinci bir fiilin mastar halini eklersek kolayca anlatabiliriz ne yapmak üzere olduğumuzu:
Stanno per dormire? (uyumak üzereler mi)
Sto per arrivare (varmak üzereyim)
Sta per partire (yola çıkmak üzere)
State per cominciare (başlamak üzeresiniz)
Stiamo per finire Presente Indicativo, pazienza!
(Prsente Indicativo zamanını bitirmek üzereyiz, sabır)