Caruso di Lucio Dalla

Caruso, 2012 yılında ölen İtalyan şarkıcı, şarkı sözü yazarı, müzisyen ve aktör Lucio Dalla’nın, kısacık hayatına büyük başarılar sığdırmış ünlü Napolili tenor Enrico Caruso için besteleyip ona ithaf ettiği efsane şarkıdır.

Lucio Dalla müzik hayatına erken yaşta, şimdi ünlü bir yönetmen olan arkadaşı Pupi Avati ile başlamış. Avati, gruptan ayrılma nedenini Dalla’nın müzik yeteneği altında ezildiğini hissetmesi olarak açıklıyor ve 2005 yılında çevirdiği Ma quando arrivano le ragazze? filminde Lucio Dalla ile olan arkadaşlığından ilham aldığını söylüyor.

Lucio Dalla, Il Corriere della Sera gazetesi ile yaptığı bir röportajda bu şarkısının ilham kaynağını ve anlamını anlatmış. Sorrento’da Grand Hotel Excelsior Vittoria’da tesadüfen yıllar önce Enrico Caruso’nun ölmeden önce bir süre kaldığı odada kaldığını öğrendiğinde ve yaşadığı aşkın hikâyesini dinlediğinde çok etkilenerek yazmış bu şarkıyı.

Söylentiye göre, Enrico Caruso bir akşam oteldeki hasta yatağından kalkıp bulunduğu kıyının en ucunda bir kayanın üzerinde şarkı söylemiş o muhteşem sesiyle ve çevredeki balıkçılar bir araya gelip saatlerce onu dinlemiş.

Bu Enrico Caruso’nun son konseri ve son gecesiymiş zaten.

Caruso belki de en güzel İtalyan aşk şarkısıdır. Ölmek üzere olan bir adamın sevdiği kadının gözlerinin içine bakarak dile getirdiği duyguları içeren sözlerinde Enrico Caruso’nun hayatından insanlar ve yerler vardır. Lucio Dalla’nın şarkısındaki yeşil gözlü kadın ise Enrico Caruso’nun ölmeden üç yıl önce evlendiği Dorothy Park Benjamin.

Lucio Dalla şarkıyı Napoli lehçesinde yazdığı için Sorrento, Surriento olarak geçiyor. Tıpkı Te voglio bene assai olarak duyacağınız Ti voglio bene sai (seni çok seviyorum) gibi.

Biz hep Ti amo (amare fiilinden) ifadesini biliriz seni seviyorum anlamında. Ti amo karşı cinse olan aşkı anlatmak için kullanılır. Amare fiili başka bir nesne ile kullanıldığında ise çok sevmek anlamına gelir (amo la pizza, amo questa città).

Ti voglio bene ise anneye, babaya, kardeşe, arkadaşa veya diğer bir yakınımıza duyduğumuz sevgiyi belirtmek için kullanılır. Seni seviyorum anlamında kullanılır ama tam çevirisi senin için iyi olanı istiyorum’dur.

Aşk acısını “Ti amo’dan Ti voglio bene’ye düştük” diye tek cümle ile özetleyen arkadaşımı “Unutma bir de Ti odio (senden nefret ediyorum) var, Ti voglio bene’de kalmak iyidir” diyerek avutmaya çalışmıştım.

Ancak şimdi Caruso’nun sözlerine tekrar bakınca Ti amo’dan Ti voglio bene’ye düşülmediğini, aksine çıkıldığını düşünüyorum. Ti amo’yu da kapsayan çok daha büyük bir sevgiyi ifade ediyor bence.

Sonuçta, koskoca Lucio Dalla da Enrico Caruso’nun tutkuyla aşık olduğu karısına vedasını yazarken Ti amo dememiş, değil mi ama!

Hep Luciano Pavarotti’den dinlemeye alışık olduğumuz ve artık Andrea Bocelli’den dinlemeyi çok sevdiğimiz Caruso‘yu bir de bestecisi Lucio Dalla’dan dinleyelim:

Julio Iglesias, Laura Pausini, Mina, Al Bano, Josh Groban ve Lara Fabian gibi şarkıcıların da söylediği bu güzel şarkının İtalyanca ve Türkçe olarak Fatih Erkoç yorumu:

Umarım keyifle okumuşsunuzdur ve dinlemişsinizdir, müzik sarmalasın ruhumuzu.

Vi voglio bene sapete (sizi seviyorum biliyorsunuz) ma tanto tanto bene (ama çok çok)!