Doğrudan Nesne Zamirleri
Bir kişi veya nesnenin yerini tutan kişi zamirlerini (pronomi personali) diretti ve indiretti olmak üzere iki grupta inceleyeceğiz. Hatta İtalyanca’da bunlar birleştirilip combinati olarak da kullanılıyor. Karıştırıp zorlanmayın diye üçünü ayrı ayrı ele alacağım.
Pronomi Diretti bir fiilin alabileceği nesnenin yerini tutar, zamirlerin ‘ismin i halinde’ ifade edilmiş şeklidir.
mi (beni), ti (seni), lo/la (erkek/dişi onu), La (sizi, resmî hitap)
ci (bizi), vi (sizi), li/le (erkek çoğul/dişi çoğul onları)
Bu zamirler, üçüncü tekil ve üçüncü çoğul şahıs hariç, Verbi Riflessivi konusunda öğrendiğimiz pronomi riflessivi ile aynıdır.
İtalyanca’da kişi zamirleri fiilden önce gelir. Ancak, mastar halinde (parlare) ve gerundio (parlando) formundaki fiiller ile bitişik kullanılabilir. Bu zamirler ayrıca üçüncü tekil ve çoğul şahıs çekimi (parli, parlino) hariç, emir kipinde çekilmiş fiiller ile de (parla, parlate) kaynaşabilir.
Bunun en tanıdık örneği, Toto Cutugno’nun L’italiano şarkısının Lasciatemi Cantare (bırakın şarkı söyleyeyim) nakaratında. Lasciare (bırakmak) fiilinin ikinci çoğul emir kipi çekimi lasciate ile mi nesne zamiri birlikte mi lasciate (bırakın beni) şeklinde kullanılabildiği gibi lasciatemi olarak da kullanılabilir.
Che ora é? Non lo so (bilmiyorum) / Non so che ora é (saatin kaç olduğunu bilmiyorum)
Va bene se ti chiamo dopo le dieci?
(Seni saat ondan sonra arasam olur mu)
Sì, chiamami quando vuoi (Evet, beni istediğin zaman ara)
Venite a trovarci? (Bizi ziyaret edecek misiniz)
Come no, è da tanto tempo che non ci vediamo
(Tabii ki, çok zamandır görüşmüyoruz)
Ho perso la mia borsa, la sto ancora cercando
(Çantamı kaybettim, hâlâ arıyorum)
Ti amo ifadesinde amare (sevmek) fiili ile kullanılan ti de un pronome diretto.
Bir arkadaşımıza veya yakınımıza sevgimizi belirtmek için ise voler bene
ifadesini kullanarak ti voglio bene, ti voglio tanto bene demeliyiz.
Hai letto questo libro? (Bu kitabı okudun mu)
Sì, l’ho letto (Evet, onu okudum)
Hai letto questi libri? (Bu kitapları okudun mu)
Sì, li ho letti tutti (Evet, hepsini okudum)
Geçmiş zamanda bu zamirleri kullanırken sözcüğün cinsiyetine ve nesnenin tekil/çoğul durumuna dikkat etmemiz gerekiyor. Yukarıdaki soru il libro (kitap) yerine la rivista (dergi) gibi dişi bir sözcük için sorulmuş olsaydı örneğimiz şöyle değişecekti:
Hai letto questa rivista? (Bu dergiyi okudun mu)
Sì, l’ho letta (Evet, onu okudum)
Hai letto queste riviste? (Bu dergileri okudun mu)
Sì, le ho lette tutte (Evet, hepsini okudum)
Lo ve la, sesli harfle veya h ile başlayan bir fiil ile kullanılacaksa apostrofo ile kısaltılır. İtalyanca’da h harfi okunmadığı için yukarıdaki örnekte olduğu gibi avere (sahip olmak) fiilinin ho, hai, ha çekimlerinde de bu kısaltma kullanılıyor.
L’avete capito vero?
Bir sonraki konumuz pronomi indiretti!
Sözlerinin ve ilgili güzel görsellerin olduğu bir klipte L’italiano dinleyerek güne başlamak iyi gelebilir:
